TURHAN BOZKURT | ANALİZ- Türkiye, yeni tip Koronavirüs (Covid-19) salgınına tarihin en yüksek bütçe açığı verdiği bir dönemde yakalandı. Merkezi idare bütçesi 2019 yılında 124 milyar TL açık vermişti.
Merkez Bankası'ndan gelen (TCMB) 47 milyar TL ihtiyat akçesi (kefen parası) ve 38 milyar TL temettü (kâr payı) olmak üzere toplam 85 milyar TL harcandığı halde açığı 2018 yılına kıyasla ikiye katlamayı başarmıştı.
BÜTÇE AÇIĞINDA CUMHURİYET TARİHİNİN REKORU AKP'DE
Bütçe 2018'de 64 milyar TL açık vermişti.
Kasanın boşaldığı bir dönemde kamu bankaları üzerinden kredi pompalayan hükûmet, 12 Aralık 2019'da Çin'in Vuhan şehrinde başlayan yeni tip Koronavirüs'ün (Covid-19) sebep olacağı tahribatı azaltmak için herhangi bir adım atmadı.
Tasarruf şöyle dursun Bitlis Ahlat'ta "yavru saray", Muğla Okluk Koyu'nda "yazlık saray" inşaatı, Kanal İstanbul ilk etap ihalesinin yanısıra yeni araba, helikopter ve lüks mobilya satın alma ihaleleri devam etti.
Amerika'dan Almanya'ya gelişmiş ekonomilerin trilyonlarca dolar destek paketi açıklarken, Türkiye'de Hazine halka yardım etmek bir tarafa mart ayında resmen iflas etti.
BİR AYLIK AÇIK 2010'DA VERİLEN YILLIK AÇIĞIN İKİ KATI
Hazine nakit dengesi bir ayda 40 milyar 445 milyon lira açık verdi. Türkiye'nin 2010 yılında yıllık bütçe açığı 19 milyar TL idi.
Mart ayında ay Hazine'nin nakit gelirleri 53 milyar 918 milyon lira, nakit giderleri 94 milyar 364 milyon lira oldu. Faiz dışı giderler 83 milyar 320 milyon lira olarak tahakkuk etti.
Martta 11 milyar 890 milyon lira faize gitti. Faiz dışı denge ise 29 milyar 402 milyon lira açık verdi.
Üç aylık açık 26 milyar 415 milyon lira oldu. Üç ayda 287 milyar 651 milyar gider, 261 milyar 113 milyon lira gelir kaydedildi.
KASADA KALAN PARA İLE NİSAN AYI ÇIKMAZ
AKP lideri ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın damadı Berat Albayrak'a teslim edilen Hazine'nin kasasında günün sonunda kalan -43 milyar 198 milyon lira.
Albayrak vergi gelirlerini harcamakla kalmamış, TCMB'den bu sene gelen 31 milyar TL'yi de yiyip bitirmiş. Yine da kasa 43 milyar TL açık vermiş.
Almanya'nın Korona Krizi'nde sadece serbest meslek erbabına destek vermek için ayırdığı kaynak 13 milyar dolar.
Bu ülke Türkiye'nin aylık bütçe açığından daha fazla parayı terziye, marangoza ve oto tamircisine dağıtıyor. AKP ise IBAN numarası vererek halkan para topluyor.
Memur maaşları başta olmak üzere devletin aylık borç ödemeleri vs. dikkate alındığında bu kasa ile nisan ayı çıkmaz.
Korona Krizi'nde borç da kolay bulunmuyor. Hazine bir holding olsa çoktan iflasını ilan etmişti.
ELDE AVUÇTA SATACAK KİT DE KALMADI
7-8 Ağustos 1921'de yayımlanan "Tekalif-i Milliye (Milli Emirler)" diye bilinen emirle halkın ahırdaki sığırına, merkebine kadark el konulmuştu.
Milli Mücadele'nin verildiği o yıllardaki gibi bir harbin ortasında olmadığımız hâlde kasanın bugünkü vaziyeti en az o günkü kadar içler acısı. Tam takır kuru bakır...
Hazırda satacak Türk Telekom, TÜPRAŞ, PETKİM, Ereğli Demirçelik, İskenderun Demirçelik fabrikası da yok.
