Kazdağları’nda çevre katliamı yapan Alamos Gold gibi Kanadalı bir madencilik firması olan Eldorado Gold Corporation’un Türkiye’deki taşeronu Tüprag Metal Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş., Samsun’un Kavak ve Havza ilçeleri arasında kalan Şahin Dağları'ndaki 1975 hektar alanda 16 Ekim 2024 tarihine dek altın madeni araması yapmak için ruhsat aldı. 

Alınan ruhsatın ardından Kavak Orman İşletme Şefliği tarafından Samsun’a bağlı Kavak ilçesi Başalan ve Sıralı mahalleleri ile Havza'nın Çamyatağı Mahallesi arasında kalan Şahin Dağları'nda 10 kilometrelik bir hat üzerinde çok sayıda ağaç kesilirken maden aramak için sondaj yapacak şirket de iş makinelerinin geçebilmesi için yol genişletme çalışması yaptı. 

Konuyla ilgili Samsun Büyükşehir Belediye Meclisi’nin CHP’li üyesi Hasan İpek’in Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Demir başkanlığında gerçekleşen meclis oturumunda verdiği soru önergesine Demir, bir sonraki meclis toplantısında yazılı yanıt vereceğini söyledi.

Cumhuriyet gazetesinin ulaştığı Tüprag Metal Madencilik önce sözlü olarak “Yerin altında ne var ne yok bilinmiyor. Yapılacak sondajlar sonucu ortaya çıkacak. Kesilen ağaçların bizimle ilgisi yok. Biz izni alınmış yollarda araçların geçebilmesi için düzeltme yaptık” dedi. Daha sonra Tüprag’dan gazeteye iletilen yazılı açıklamada ise “Tüprag A.Ş. olarak belirtmek isteriz ki; Samsun ili Kavak ve Havza bölgelerinde yapılmış olan ağaç kesimlerinin mevcut alanda şirketimize ait maden arama çalışmalarıyla hiçbir ilgisi yoktur. Şirketimiz hiçbir ağaç kesimi yapmamıştır. Konu, Kavak Orman İşletme Şefliği tasarrufunda yapılan seyreltme çalışmaları ile ilgilidir” ifadelerine yer verildi.  

Şirket, Başalan, Sıralı ve Çamyatağı mahallelerinde yurttaşları “ikna” toplantıları yapmaya hazırlanırken, Başalan Mahallesi sakinleri kendileriyle görüşmeye gelen şirketin jeoloji mühendisine "Köyümüzde maden aranmasına izin vermeyiz" diyerek tepki gösterdiler.  

Şahin Dağları'nda maden araması yapılacağını, bu nedenle belirtilen güzergahta yol yapım çalışmalarının başladığını, sadece altın değil, bölgede genel maden araması yapılacağını söyleyen jeoloji mühendisine mahallelerinde maden arama çalışmalarının yapılmasını asla istemediklerini belirten yurttaşlar "Şahin Dağları'nın yerle bir edilmesini, huzurumuzun ve sağlığımızın bozulmasını istemiyoruz. İzmir ve Uşak’ta örneklerini gördük, aynı şeylerin burada yaşanmaması için çaba sarf edeceğiz. Biz ilçemizde maden aranmasını istemiyoruz. Şu an bizim oksijen depomuz olan Şahin Dağları’nın yerle bir edilmesini, huzurumuzun ve sağlığımızın bozulmasını istemiyoruz. Madenciliğin çevreye, insanlara nasıl zararlar verdiğini bilmeyen kalmadı. Yetkililerin bu işten vazgeçmesini istiyoruz. Ata yurdumuzu, ölürüz yine de tahrip ettirmeyiz. 

2006 yılında yine Eldorado-Tüprag ortaklığıyla işletilen Uşak Eşme yakınlarındaki Avrupa’nın en büyük altın madeni olma özelliğine sahip olan Kışladağ altın madeni açılmadan 15 gün önce Uşak ve Eşme köylerinde yüzlerce kişinin siyanür zehirlenmesi yaşadığı öne sürülmüş, şirket yalanlamıştı. 

Tüprag şirketinin İzmir’in içme suyunu sağlayan barajlar havzasına komşu Efemçukuru köyünde 2011 yılında işletmeye başladığı bir altın madeni daha bulunuyor. Çevre Bakanlığı, madenin kapasitesinin artırılması talebine 31 Aralık 2012’de “ÇED olumlu” belgesi vermişti. İzmir 1. İdare Mahkemesi, yöre halkının, EGEÇEP’in ve Çevre Mühendisleri Odası’nın açtığı dava sonucu kapasite artırım kararını durdurmuş, durdurma gerekçesinde bilirkişi heyetinin raporları etkili olmuştu.

Böylece mahkeme kararıyla, bilim insanlarının yıllardır uyardıkları gibi Efemçukuru yöresinde ağır metal kirliliğinin başladığı kanıtlanmıştı. Kararın ardından yapılan basın açıklamasında, “Efemçukuru altın madeni derhal kapatılmalıdır. Madenin kapatılmaması halinde, oluşacak kirlenmeden şirketle birlikte başta İzmir Valiliği olmak üzere yetkili tüm kamu idareleri ve kamu görevlileri doğrudan sorumlu olacaklardır” denilmişti.

Su havzasını kirletme pahasına Efemçukuru altın madenini işleten Kanadalı madencilik firması Eldorado Gold Corporation‘ın Türkiyeli uzantısı olan Tüprag Metal Madencilik San. ve Tic. AŞ, 2016’da İzmir 3. İş Sağlığı ve Güvenliği Zirvesi’ne ana sponsor olmuştu.