Yıllar önce gerçekleşmeyeceği kesinleşince rafa kalkan 2023 hedefleri geçen haftalarda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Atlantik Konseyi İstanbul Zirvesi’nde yaptığı konuşmayla yeniden gündeme geldi. Erdoğan “Türkiye Cumhuriyeti’mizin 100. yıldönümü olan 2023 yılında dünyanın en büyük 10 ekonomisinden biri olmayı planlıyoruz. Kişi başı geliri 25 bin dolara yükseltmeyi amaçlıyoruz” dedi. 2023 hedefleri perşembe günü gerçekleştirilen TÜSİAD Yüksek İstişare Konseyi toplantısında da dile getirildi.
AKP, 2011 seçimleri öncesinde 2023 hedeflerini ilan etmişti. Buna göre 2023’te milli gelir 2 trilyon dolar, kişi başı milli gelir 25 bin dolar, ihracat 500 milyar dolar, işsizlik yüzde 5, istihdam edilen kişi sayısı 30 milyon olacaktı. 2014 sonuçları bu hedeflerin hayal olduğunu gösterdi. Son verilere göre yine bu hedefler, popülist söylemlerden öteye geçemeyeceğe benziyor.
Türkiye’nin 2023’te ilk 10 büyük ekonomi arasına girebilmesi için milli gelirini yedi yılda neredeyse ikiye katlaması gerekiyor. Türkiye TÜİK’in yaptığı güncellemenin ardından dünyanın en büyük 17. ekonomisi konumuna yükselmişti. Ancak 17. ekonomi ile 10. ekonomi arasında dağlar kadar fark var.
Kanada’ya yetişmek
Türkiye’nin dolar bazında milli geliri 854 milyar 791 milyon dolar seviyesinde. Tradingeconomics. com’da yer alan bilgilere göre dünyanın en büyük 10. ekonomisi 1 trilyon 552 milyar 800 milyon dolarlık milli geliriyle Kanada.
Kanada gelecek beş yılda milli gelirini hiç artırmasa bile, hatta 1 trilyon 377 milyar 870 milyon dolarlık GSYH’siyle 11. sırada bulunan Güney Kore’nin bir basamak daha yükselmeyeceğini varsayarsak, Türkiye yedi yılda milli gelirini dolar bazında 698 milyar 9 milyon doların üzerinde artırmak zorunda. Bu da yıllık 100 milyar dolarlık artış demek. Bu açıdan dünyanın en büyük 10. ekonomisi olma söylemleri hiç gerçekçi durmuyor.
Tahminler düşük
Enflasyon oranının geçen yıla göre hiç değişmediği varsayıldığında bile Türkiye’nin yüzde 2.9’luk reel büyüme sağlayabilmesi için nominal bazda yüzde 10.8 büyümesi gerekiyor. Oysa uluslararası kurumların tahminlerine göre Türkiye bu yıl yüzde 2.9’un altında büyüyecek. IMF’nin Türkiye için büyüme beklentisi yüzde 2.5. Moody’s ve EBRD’nin yüzde 2.6. Dünya Bankası’nın yüzde 2.7.
En Az üçe katlanmalı
Diğer yandan TÜİK’in projeksiyonlarına göre Türkiye’nin nüfusu 2023’te 84 milyon 247 bin 88 kişi olacak. Buna göre kişi başı 25 bin dolar için toplam 2.1 trilyon dolarlık bir GSYH gerekiyor. Türkiye geçen yıl cari fiyatlarla yüzde 10.8 büyüyerek 2 trilyon 590 milyar 517 milyon liralık GSYH’ye ulaşmıştı.
TÜİK güncellemesinin ardından bu artış sağlanmış Türkiye sabit fiyatlarla yüzde 2.9 büyüyebilmişti. Geçen yıl dolar kuru ortalama 3.02, enflasyon ise yüzde 8.53 düzeyinde gerçekleşmişti.
Eğer bu yıl dolar kuru yılı hiç yükselmeden 3.5 seviyelerinde tamamlarsa Türkiye dolar bazında milli gelirini 100 milyon dolar artırdığında, TL bazında cari fiyatlarla milli gelirini 3 trilyon 348 milyar 768 milyon TL’ye çıkarması gerekecek.
Eğer bu gerçekleşirse artış TL bazında 758 milyar 251 milyon TL olacak. Bu da nominal bazda büyümenin yüzde 29.3 ile üç katına çıkması demek.
