Türkiye 20 Aralık’ta dövizin ateşini düşürmek için Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamasıyla kur korumalı vadeli mevduat sistemi ile yeniden tanıştı. Aradan geçen zamanda sistemden elde edilen getirinin sağlanamadığı ortaya çıktı. Üst düzey bir AKP’li yetkilinin kur korumalı mevduat hesabına yüksek bir katılımın olduğunu ancak temel beklenti olan dövizden TL’ye dönüşün tam olarak gerçekleşemediğini söylediği ileri sürüldü.

Reuters’in aktardığına göre konuya yakın üç bankacılık kaynağı ve bir yetkili, sadece bireylerin açabildiği kur korumalı mevduat hesaplarına ağırlıklı olarak dövizden değil TL mevduattan geçiş olduğunu belirtti.

 

Öte yandan bankalardaki yabancı para mevduat oranında tekrar artış gözlendi. BDDK verileri, önlemlerin hemen ardından 24 Aralık haftasında gerçek kişilerin yabancı para mevduatında görülen düşüşün ardından 31 Aralık ile biten haftada tekrar yükseliş olduğunu gösterdi. TCMB’nin açıkladığı verilere göre ise yılın son haftası gerçek kişilerin parite etkisinden arındırılmış kıymetli maden ve döviz mevduatı da 351 milyon dolar arttı.

Bir bankacılık kaynağı, döviz bozdurup yeni kur korumalı mevduata geçenlerin sayısının ve miktarının görece düşük olduğunu belirterek, yeni ürüne esas olarak TL mevduatlardan geçiş olduğunu söyledi ve ekledi: “İnsanlar çok az döviz bozduruyor. Esas TL mevduatlarını buraya kaydırmayı tercih ediyor. Ayrıca kur düştüğü seviyelerden tekrar yükselişini sürdürüyor. Bu ortamda insanlar dövizde kalmayı tercih ediyor” dedi.

Kur korumalı mevduat hesabının büyüklüğü Hazine ve Maliye Bakanı Nurettin Nebati’nin verdiği bilgiye göre salı günü itibarıyla 91.5 milyar TL’ye ulaştı. Ancak bunun ne kadarının döviz mevduatlardan geldiği açıklanmadı.

Her ne kadar resmi bir hedef açıklanmamış olsa da Hürriyet gazetesinde kur korumalı mevduatın duyurulmasının hemen ardından yayımlanan ve ekonomi yönetimi ile cumhurbaşkanlığı kaynaklarına dayandırılan bir köşe yazısında, yeni ürünle birlikte yılın ilk aylarında 50 milyar dolar tutarında mevduatın TL’ye dönmesinin beklendiği belirtilmişti. Bir başka bankacılık kaynağı da “TL’den bu hesaba geçişe ilgi var, ancak döviz bozdurup kur korumalı mevduata geçiş göreceli olarak az” dedi.

Üst düzey bir AKP’li yetkili ise kur korumalı mevduat hesabına yüksek bir katılımın olduğunu ancak temel beklenti olan dövizden TL’ye dönüşün tam olarak gerçekleşemediğini söyledi.Şu anda esas olarak TL mevduatı olanların bu yeni üründen faydalandığını söyleyen yetkili, “Ama dövizini bozdurarak TL’ye dönenlerin sayısı ve miktarı oldukça az. Şu anda yüzde 2 civarında bir döviz bozdurulup KKM hesabı açıldı” dedi.

Şu anki seviyenin beklentileri karşılamadığını kaydeden yetkili, “Kurda halen hareketlilik var. Vatandaşta yukarı yönlü bir hareket olabileceği endişesi var. Bu sistemin çok iyi anlatılması gerekiyor. Dövize olan talebin bir şekilde durdurulması gerekiyor, TL’ye güveni sağlamamız şart… . TL enstrümanlara güveni artıracak, yatırımı buna çekecek uzun vadeli araçlar üzerinde çalışılıyor” diye konuştu.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) verilerine göre, Türk bankacılık sisteminde 31 Aralık itibarıyla toplam 5.3 trilyon TL mevduat bulunuyor. Bunun yaklaşık yüzde 65’i yabancı para mevduatta, geri kalanı ise TL mevduatta tutuluyor.