Hükümetin, yüksek yargıyı dizayn etmek için planladığı kanun değişikliği Meclis'e sunuldu. Hükümet tasarısı olarak sunulan değişiklikte yargının bağımsızlığını yok eden teklifler yer aldı. Tasarıya göre Anayasa'daki hakimlerin azledilemeyeceği hükmüne rağmen Yargıtay ve Danıştay üyelerinin tamamının görevine son veriliyor. Son dönemlerde hukuksuz şekilde holdinglerden vakıflara, okullardan hastanelere kadar birçok yere atanan kayyımlara da hukuk zırhı getiriliyor.

Adalet Bakanlığı'nın hazırladığı ve hükümet tasarısı olarak Meclis'e sevk edilen Danıştay , Yargıtay ve HSYK Kanunları ile bazı kanunlarda değişiklik yapan tasarı, Anayasa'ya aykırı şekilde yüksek yargıyı yeniden şekillendiriyor. 

Tasarıyla Anayasa'da 65 yaşından önce emekli edilemeyeceği ve azledilemeyeceği hükmüne rağmen Yargıtay ve Danıştay üyelerinin görevine son veriliyor. Yargıtay ve Danıştay Başkanları, Başkanvekilleri, Başsavcı, Başsavcı Vekilleri ile daire başkanlarının dışındaki 711 yüksek yargı üyesinin görevi kanun yürürlüğe girdiği anda sona eriyor. Kanunla 3 yıl içerisinde Yargıtay'ın daire sayısının 46'dan 24'e, Danıştay'ın ise 17'den 10'a düşürülmesi öngörülüyor. Dairelerin kapatılmasına Başkanlık Kurulu karar verecek.

Kanun yürürlüğe girdikten sonra 5 gün içinde hükümet kontrolündeki HSYK, Yargıtay'a 300, Danıştay'a ise 116 üye seçecek. Tasarıya göre, Yargıtay üyelerinin görev süresinin dolması ya da üyeliğin sona ermesi durumunda boşalan her 2 üyelik için bir üye seçilmesi suretiyle üye sayısı 200'e inecek. Danıştay'da da 116'dan 90'a düşecek. 

17 Aralık yolsuzluk soruşturmasının ardından Hizmet Hareketi'ne yönelik şirket, vakıf, okul ve üniversitelere atanan ve pek çok hukuksuz işleme imza atan kayyımlara da hukuk zırhı getiriliyor. Kayyım atanmasıyla ilgili CMK'nın 133. maddesinde değişiklik yapılarak kayyımların iş ve işlemlerinden dolayı açılacak tazminat davalarının devlet aleyhine açılabileceği belirtiliyor. Devletin ödediği tazminatı görevin gereklerine aykırı davranarak görevini kötüye kullanan kayyıma 1 yıl içinde rücu edebileceği vurgulanıyor. 

Kayyım maddesindeki değişiklikle kayyımların yetkileri genişletildi. Kayyım atama kararında atandıkları yönetim organının yetkilerinin yanı sıra ortaklık payları veya menkul kıymetleri idare yetkilerini de kullanacağının belirtileceği kaydedildi. Silahlı terör örgütü kapsamında yapılan kayyım atamalarının kapsamı da genişletildi. 

Güveni kötüye kullanma, nitelikli dolandırıcılık, Anayasal Düzene ve Bu Düzene Karşı İşlenen Suçlar ile Sermaye Piyasası Kanunu'nun 10'uncu maddesinde tanımlanan suçlarda da kayyım ataması getiriliyor. 

Görevlerine son verilen üyelerin yerine Danıştay'a seçilecek 29 kişiyi Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan atayacak. Kanunla önceki Cumhurbaşkanları Abdullah Gül ile Ahmet Necdet Sezer tarafından seçilen üyelerin tekrar Danıştay'a seçilmemesi gündeme gelecek. Üst düzey kamu yöneticileri arasından Danıştay'a seçilip yeniden atanmayanlar ya idari hakimliğe ya da kamu görevine atanmak için Başbakanlığa gönderilecekler.

HSYK'nın yeniden Yargıtay ve Danıştay'a seçmediği üyeler 10 gün içinde yerel mahkemelere gönderilecek. 

Tasarıyla Yargıtay ve Danıştay'dan HSYK'ya seçilen üyeler de Kurul'daki görevlerini büyük bir baskı altında sürdürecek. Bu üyeler, 2 yıl sonra görev sürelerinin dolmasının ardından HSYK tarafından yüksek yargı üyeliğine seçilmeleri halinde Yargıtay ve Danıştay'da üye olabilecekler. Aksi halde yerel mahkemelere atanacaklar. Tasarıyla Yargıtay ve Danıştay'ın kararlarına da sınırlama getiriliyor.  Yargıtay ve Danıştay'ın görevinin 'temyiz mercii olarak görevinin bir hukuk kuralının uygulanmaması veya yanlış uygulanması şeklinde ortaya çıkan hukuka aykırılıkların denetimini yapmakla sınırlı' olduğu hüküm altına alınıyor.

Tasarıda hakimlerin atanmasındaki siyasi ağırlığı daha da artıran bir madde yer aldı.  ÖSYM'nin yaptığı sınavı ve mülakatı kazanıp Adalet Akademisi'nde hakimlik eğitimine başlayan hakim adayları ayrıca akademide yazılı sınav ve mülakata tabi tutulacak.

ÖZGÜR DÜŞÜNCE