İstanbul ve Çanakkale Boğazları büyük risk altında. Her hafta petrol ve türevi tehlikeli yakıt taşıyan yüzlerce gemi, dünyanın en dar geçiş yolarından biri olan İstanbul Boğazı’ndan geçiyor. Ve yer yer facianın eşiğinden dönülüyor. Verilere göre; her ay büyük çapta en az dört gemi kazası son anda engelleniyor. Bu; eğer bir ihmal olursa ya da kazalara zamanında müdahale edilmezse; büyük bir patlama, ardından ölecek yüzlerce insan, yıkılacak onlarca ev ve işyeri anlamına geliyor. Peki sebep ne? Boğazlarımız neden ve nasıl bu kadar tehlikeli hale geldi? Türk boğazları, geçen tanker sayısını kaldırmakta artık güçlük çekiyor. 1996 yılında İstanbul Boğazı’ndan geçen tanker sayısı sadece 16 idi. Günümüze gelene kadar bu rakam tam %75 arttı ve geçen tanker sayısı 28’e ulaştı. 28 az gibi gözüküyor ama gerçekler tam tersini söylüyor. Günde 150’ye yakın normal yük gemisinin de geçtiği düşünüldüğünde bu rakamın böyle doğal bir geçit için çok fazla olduğu iddia ediliyor. Uluslararası Kılavuz Kaptanlar Birliği Başkan Yardımcısı Cahit İstikbal elindeki verileri benimle paylaştı. Gerçekten çok şaşırdım. Türk boğazları, Süveyş kanalından 4 kat, Panama Kanalı’ndan 3 kat daha fazla normal gemi ve petrol tankeri geçişine sahip. Üstelik her ikisinden de 3-4 kat daha büyük olmamasına rağmen. Tehlike sadece bu olsa keşke!... Türk Boğazlarına giren tankerlerin yüzde 60'ı, hiçbir limana uğramadan transit geçiyor. Yani, teknik olarak denetlenemiyor. Sağlam mı, çürük mü belli değil. Üstüne üstlük petrol ve türevi tehlikeli yakıt taşıyan gemilerin yarısından fazlası, eskort römorkör desteği almadan ezbere geçiş yapıyor. Dünya bu riski üzerine almamak için kural üstüne kural koyuyor. Mesela ABD’de 5 bin tondan fazla yakıt taşıyan her geminin, eskort alma zorunluluğu var. Türkiye’de ise bu kural sadece 250 metreden büyük tankerlere uygulanıyor. Türk boğazlarındaki güvenlik önlemleri ile ilgili de endişeler yükselerek sürüyor. Gelecekte, bu tehlike bölgenin petrol ihtiyacı ile birlikte daha da artacak. Tankerlerin yüzen bombalar olmaması için alternatif taşıma hatlarının kurulması gerekiyor.