Ağzımız açık uyumak hepimizin başına gelebilir ve birçoğumuz bunun sağlığımızı nasıl etkilediğini bilemeyiz. Nefes alıp verme, hayati bir işlevdir ve kontrolümüz dışında gerçekleşen bir süreçtir. Yaşamımızın bir parçasıdır ve farkında olmasak bile sürekli olarak devam eder. Hayati öneme sahip bu olayın gerçekleşmesi istemsizdir. Yani kontrolümüz dışında gerçekleşir. 

Eğer kontrolümüzde olsaydı özellikle de uyurken çok sıkıntı yaşayabilirdik. İlginçtir bu ilahi lütfun çoğumuz farkında bile değiliz. Gece rahat nefes almanın önemini ancak burnumuz tıkalı olduğunda veya yanınızda horlayan birileri varsa fark ederiz. Horlama veya tıkanıklık sorun olmasa bile geceleri "yanlış" şekilde nefes alıyor olabilirsiniz. Yanlış nefes demek burnunuz yerine ağzınızı kullanarak nefes almanız demektir.

Ağızdan nefes alanlar kolay belirlenememekle beraber % 75 gibi çok büyük bir oran olduğu tahmin ediliyor. Bazı insanlar kısa süreliğine (örneğin hasta olduklarında) ağızdan nefes alabilirken, bazıları için bu ömür boyu süren yanlış bir alışkanlıktır. Burnunuz tıkalı olduğunda, yorgun olduğunuzda ya da sadece alışkanlıktan dolayı ağzınızdan nefes alabilirsiniz. Ağızdan nefes almak çok büyük bir sorun gibi görünmeyebilir ancak ağız kokusuna, diş çürümesine, yüksek tansiyona ve hatta beyin fonksiyonlarının bozulmasına neden olabilir. Uzmanlar, oksijen almanın en iyi yolunun burundan nefes almak olduğu konusunda hemfikir. 

Normalde yoğun egzersiz yaptığınızda vücudunuzun ihtiyaç duyduğu oksijen almanın daha hızlı yolu olduğu için ağızdan soluk almak normaldir. Burnunuzda sorun veya ekstra bir durum yoksa ve nefes alma yönteminiz sürekli ağız nefesi ise sağlık problemleri ortaya çıkabilir. Hatta gündüzleri burnunuzdan rahatça nefes alırken geceleri ağızdan nefes alıyor olabilirsiniz. 

Bazen de geceleri ağızdan nefes alıp almadığınızı fark etmeyebilirsiniz; sonuçta uyuyorsunuz. Ağızdan nefes alıp almadığınızı anlayabileceğiniz semptomların bazıları; ağız akıntısı, kuruluğu ve kokusu, boğuk ses, yorgunluk, sinirlilik, horlama (yanınızdakilere sorabilirsiniz veya uyurken kayıt alabilirsiniz) belirgin semptomlardandır. Ayrıca gün içinde burnunuzdan nefes alabildiğiniz halde kendinizi ağızdan nefes alıp verirken fark ediyorsanız, muhtemelen geceleri de ağzınızdan nefes alıyorsunuzdur.

Ağızdan nefes alma hem zihinsel hem de fiziksel sağlığınızda önemli rol oynayan derin uykuya engel olur. Ağızdan nefes alma, hava ısıtılmadığından ve nemlendirilmediğinden dolayı, zayıf nefes alma olarak kabul edilir. Gerçekte ağızdan nefes almak, burundan nefes almanın imkansız olduğu durumlarda tetiklenen vücudun hayatta kalma mekanizmasıdır. Ağızdan nefes almak bazı sağlık sorunlarına neden olabilir. Bunlar; Ağız kokusu ve solunum enfeksiyonları, kötü çene hizalaması, astım, alerjiler, uyku apnesi, diş eti hastalığı, dişlerde çarpıklık ve diş çürükleri, hatta bağışıklığın azalması…

Burundan nefes almak, akciğerlerin oksijeni emmesine yardımcı olan ve oksijeni tüm vücuda taşıma yeteneğini geliştiren nitrik oksiti üretir. Nitrik oksit, kan damarlarının genişlemesine izin verirken damarlardaki düz kas hücrelerini gevşetir. Böylece kan damarlarının rahatlamasına ve genişlemesine katkıda bulunur. Neticede bağışıklık sisteminizin enfeksiyonlarla savaşmasına da yardımcı olur. 

Burun bir filtre görevi görerek havadaki küçük parçacıkları tutar. Bronşlardaki ve akciğerlerdeki kuruluğu önleyerek havayı nemlendirir. Burundan nefes almak hava akışına direnç katarak oksijen alımını artırır. Aynı zamanda soğuk havayı akciğerlere ulaşmadan önce vücut sıcaklığına kadar ısıtır. Bu yüzden derin ve dinlendirici uykuyu sağlayan nefes şekli burun nefesidir.

Çocukken edindiğimiz bazı  alışkanlıklar (örneğin biberonla besleme, yumuşak yiyeceklerle erken beslenme vb.) nedeniyle yaş ilerledikçe ağız nefesi artabilir. Bu alışkanlıklar kasların gevşemesini ve kasılmanı etkileyebilir ve yüz şeklini de değiştirebilir. 

Ağızdan nefes alanların uyku düzenini etkilemesini ve ileriki yaşlarda ciddi sağlık sorunlarına yol açmasını önlemek için yapılabilecek bazı metotlar:

Sonuç olarak, ağızdan nefes almanın uyku ve genel sağlık üzerindeki olumsuz etkilerini göz ardı etmemek önemlidir. Ayrıca solunum sorununuz varsa, bir uzmana başvurmanız gerekebilir. Nefesinize dikkat ederek daha iyi bir yaşam tarzını sürdüreceğiniz günler dilerim.