AGİT'ten ilk rapor: YSK'nın mühürsüz oy kararı kanunla çelişiyor

⏱ Okuma Süresi 3 dk•Yayınlanma Pazartesi, Nisan 17 2017

Türkiye'de bulunan Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'nın (AGİT) uluslararası gözlem heyeti, anayasa değişkliği referandumunun "eşit olmayan şartlarda" gerçekleştiği sonucuna vardı. Heyet, Yüksek Seçim Kurulu'nun (YSK) dışarıdan getirildiği kanıtlanmadıkça mühürsüz oyların da geçerli sayılacağını açıklamasının kanunla çeliştiğini vurguladı.

AGİT gözlemcileri düzenledikleri basın toplantısında "Türkiye referandumu, eşit olmayan şartlar altında yürütüldü" ifadeleri kullanıldı. AGİT, YSK'nın mühürsüz oyların da geçerli olacağına dair aldığı son dakika kararı için "kanuna aykırı" değerlendirmesini yaptı.

"Oy sayım prosedüründe son değişiklikler önemli bir güvenceyi ortadan kaldırdı" vurgusu yapılan açıklamada, "Referandumda iki taraf eşit şartlara sahip değildi, 'Evet' kampanyası medyayı domine etti" de denildi.

Referandumun Avrupa Konseyi standartlarına uygun olmadığının altının çizildiği açıklamada, "Demokratik süreç için hukuki altyapı yetersiz" ifadesine yer verilirken şunlar kaydedildi:

"Ziyaret ettiğimiz sınırlı sayıdaki sandık referandum gününde düzenli ve verimliydi. Anayasa referandumunda idari kaynaklar 'evet' kampanyası lehine uygunsuz olarak kullanıldı. Medyada tarafların eşit şekilde yer almasına izin verilmedi; YSK'nın tarafsız içeriği engelleme yetisi ortadan kaldırıldı."

AGİT gözlemcilerinin değerlendirmeleri şöyle:

Kampanya çerçevesi kısıtlayıcıydı ve çok sayıda mahalli yetkilinin yanı sıra cumhurbaşkanı ve birtakım ileri gelen devlet yetkililerinin “Evet” kampanyasına etkin katılımı nedeniyle kampanya dengesiz olmuştur. AGİT/DKİHB SRGH kamu kaynaklarının kötüye kullanımının yanı sıra, birtakım partilerin ve sivil toplum örgütlerinin “Hayır” kampanyasını destekleyen çabalarının engellendiği de gözlemlemiştir. Kampanya dili birtakım üst düzey yetkililerin “Hayır” destekçilerini terörist destekçileri ile bir tutması ile lekelenmiştir. “Hayır” destekçileri kampanya faaliyetleri sırasında çok sayıda durumda polis müdahaleleri ve şiddet içeren saldırılar ile karşı karşıya kalmışlardır. Bu ihlaller kampanyalarda özgürlük ve eşitlikle ilgili AGİT taahhütlerine, Avrupa Konseyi standartlarına ve diğer uluslararası yükümlülüklere aykırıdır.