Avrupa Birliği’ne (AB) üye ülkelerin devlet ve hükümet başkanları Malta’nın başkenti La Valletta’da cuma günü yaptığı toplantıda gündemin en önemli maddesi Akdeniz’deki mülteci akını oldu. AB’ye üye 28 ülkenin lideri, Akdeniz’deki mülteci sorununu aşmak için 10 maddelik bir plan üzerinde uzlaşmaya vardı.
Kuzey Afrika’da transit geçiş ülkelerinden Libya’ya desteğin artırılmasını hedefleyen planda bu ülkedeki sahil koruma birimlerine eğitim ve teçhizat konusunda desteklenmesi öngörülüyor. Kaçak göçün engellenmesi için insan kaçaklığı yapan çetelerin çökertilmesi için işbirliği yapılması da planın maddeleri arasında bulunuyor. Ayrıca, kaçak göçün tehlikeleri konusunda göçmenleri aydınlatacak bilgilendirme kampanyalarının düzenlenmesi planlanıyor.
AB liderlerinin üzerinde uzlaşmaya vardığı planda, göçmenlerin durumunu iyileştirecek önlemler de yer alıyor. Buna göre, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) ve Uluslararası Göç Örgütü (IOM) ile işbirliği yapılarak Libya’da göçmenleri kabul edecek güvenli merkezlerin kurulması ve göçmenlerin gönüllü olarak kendi memleketlerine geri dönmelerini sağlayacak projelere destek sağlanması öngörülüyor.
Plan ayrıca, Libya ve komşu ülkeler arasındaki sınırların daha iyi denetlenmesini sağlayacak projelerin desteklenmesini, olası alternatif güzergâhların denetlenmesini, Libya’da olumlu gelişmelere katkı sağlayacak ikili girişimlere destek verilmesini içeriyor. Bunun yanı sıra Libya’ya komşu olan ülkelerle işbirliğinin artırılarak, korunmaya muhtaç olmayan kişilerin bu ülkelere gönderilmesinin sağlanması düşünülüyor.
“Libya ile Türkiye benzeri işbirliğine ihtiyacımız var”
Almanya Başbakanı Angela Merkel cuma günü toplantı öncesinde basın mensuplarına yaptığı açıklamada, Libya’daki mültecilerin durumunun “dramatik” olduğunu belirterek, Libya ile Türkiye benzeri bir işbirliğine ihtiyaç duyulduğunu belirtti. Merkel, bunun hedefinin kaçak göçü önlemek, insan kaçakçılığı yapan çetelerin faaliyetlerini engellemek ve mültecilerin durumunun iyileştirilmesi olduğunu söyledi.
İtalya ile Libya arasında işbirliği
Bu arada Valetta'daki AB zirvesinden önce İtalya ile Libya arasında koruyucu önlemleri öngören bir anlaşma imzalandı. İtalya Başbakanı Paolo Gentiloni ile Libya milli birlik hükümetinin Başbakanı Faiz El Saray ile Roma'da yaptığı görüşmeden sonra Libya sahil güvenliğinin kaçak göçle mücadelede İtalya tarafından destekleneceğini açıkladı.
Geçen yıl İtalya’ya giden mültecilerin sayısının rekor düzeyde olduğu, ülkeye yaklaşık 181 bin mülteci ulaştığı belirtildi. Bu mültecilerin yüzde 90’ının Libya üzerinden geldiği kaydedildi. AB temsilcilerinin tahminlerine göre, Libya’da yaklaşık 300 bin ile 350 bin mülteci Avrupa’ya geçmek için bekliyor. AB, ilkbahar aylarında bu güzergâh üzerinden Avrupa’ya yeni bir mülteci akını olmasından kaygı duyuyor.
Zirvedeki diğer gündem maddesi Brexit
AB liderlerinin Malta’daki zirvesinde gündemin diğer önemli maddesini ise Brexit oluşturuyor. Toplantının İngiltere Başbakanı Theresa May’in katılmayacağı bu bölümünde, Birleşik Krallık’ın AB’den ayrılmasından sonraki durumun görüşülmesi bekleniyor. Zirve bu akşam sona erecek.
