Alacak sigortası alanında faaliyet gösteren ve hazırladığı raporlarla özellikle ihracat yapan şirketlere yol gösteren Euler Hermes’e göre Türkiye’de 16 bin şirket iflas edecek. Euler Hermes Türkiye Üst Yöneticisi (CEO) Özlem Özüner, Türkiye için iflas artışlarına yönelik yıl sonu öngörülerinin 2015’e göre yüzde 8 olduğunu, bunun da 16 bin şirketin kapanacağı anlamına geldiğini söyledi. İflasların artmasındaki en önemli etkenlerden birinin tahsilat zorluğu olduğunu ifade eden Özüner, en sıkıntılı sektörlerin kimya ve perakende olduğunu belirtti. Şirketleri en çok kur hareketleri etkiliyor. Özüner, başta iflas ertelemeleri olmak üzere son gelişmelere ilişkin Özüner’le son gelişmeler üzerine konuştuk.

İflas erteleme alınamaması durumunda şirketlerin konkordatoya başvurması gerekecektir. Konkordato için öncelikle borçlunun icra mahkemesine başvurup bir konkordato projesi vererek borçlarının belli bir yüzdesini ödeyeceğini belirtmesi gerekir. Borçlunun, projesine ayrıntılı bilançosunu ve gelir gider tablosunu da eklemesi gerekir.

Genel olarak baktığımızda, en önemli etkenlerden birinin tahsilat zorluğu olduğunu görüyoruz. Tahsilat zorluğu, 44 ülkeden 22’sinde ciddi veya çok yüksek seviyede ve Türkiye, tahsilatın en zor olduğu ilk 20 ülke arasında 19’uncu sırada yer alıyor. Türkiye’de ödeme vadeleri ortalama 90 günün üzerinde seyrediyor. Alacaklarını garanti altına almak için, şirketlerin müşteriyi iyi tanıma yönünde daha fazla uğraşmaları gereken bir dönemdeyiz. 

İflaslar tüm dünyada artıyor. Şirketler likiditenin yoğun olduğu dönemde aşırı borçlanarak büyüdüler. Dünyada ekonomik büyüme oranları düşmeye başlayınca da alınan kredilerin geri ödenmesi döneminde sıkıntılar arttı. Gelişmekte olan ülkeler arasında Çin, Brezilya, Güney Afrika ve Türkiye en sıkıntılı olanlar.

Global iflasların 2009’dan bu yana ilk kez 2016’da yüzde 1 artacağını öngörüyoruz. Asya Pasifik’te yüzde 13, Latin Amerika’da iflas artış beklentimiz ise yüzde 17. Batı Avrupa’da ise trend olumlu, bu yıl yüzde 5, gelecek yıl ise yüzde 3 azalış bekliyoruz.

Ülkede, dünyadaki risk algısına paralel bir olmakla birlikte Türkiye ve diğer bazı gelişmekte olan ülkelerin de olduğu grupta ayrışmalar göze çarpıyor. Örneğin, Kimya sektörü ithalata bağımlı bir sektör olması nedeni ile kurdaki değişimlerden çabuk etkileniyor ve Türk Lirası’nın değer kaybı ya da hızlı dalgalanmalar firmaların nakit akışını bozduğundan özellikle KOBİ ve alt ve orta ticari sınıflandırmada yer alan özkaynak tabanı zayıf firmalarda derin etkiler bırakabiliyor.

* Perakende sektöründe Türkiye’ye özgü girişimci doygunluğu ve fiyat odaklı rekabet kâr marjlarını derinden etkiliyor; hane halkı tüketim eğilimlerine etki eden kur hareketleri ve bunun sonucundaki tüketim alışkanlarında yaşanan görece ufak düşüşler bile olumsuz etkiyi artırarak perakende sektöründeki birçok firmanın ödemelerini zamanında yapamamasına yol açıyor.

* Elektronik, Hızlı Tüketim Malları, Tekstil gibi bazı sektörlerdeki perakende oyuncu sayısının iç talebi karşılamanın da ötesinde fazla sayıda oyuncu olduğu görülüyor ve söz konusu durum geçmişte gelişmiş ülkelerde yaşandığı gibi hali hazırda yaşanan konsolidasyonların da (örneğin şirket birleşmeleri ve satın almalar) artarak devam edeceği yönündeki öngörüleri destekliyor.

* Kimya sektörü büyük oranda ithalata bağımlı bir sektör olması nedeni ile kurdaki değişimlerden çok çabuk etkileniyor ve Türk Lirası’nın değer kaybı ya da hızlı dalgalanmalar firmaların nakit akışını bozduğundan özellikle KOBİ ve Alt ve Orta Ticari sınıflandırmada yer alan özkaynak tabanı zayıf firmalarda derin etkiler bırakabiliyor.

* Ayrıca finansör konumdaki banka, leasing ve faktoring şirketleri de dahil olmak üzere ticari hayatın içinde olan tüm aktörleri olumsuz etkilediği görülüyor.

Son bir ay içerisinde Türkiye genelinde mali durumu bozulan ve borçlarını ödemekte zorlanan 15 şirket konkordato davası açtı. İflas erteleme başvuruları OHAL süresince yasaklanırken, borçlarını ödemekte zorlanan şirketler iflastan kurtuluşu konkardato davası açmakta buluyor. Hukuk çevreleri son 12 yıldır kullanılmayan konkordatonun OHAL yasakları ile birlikte yeniden gündeme geldiğini vurgularken, son bir ayda 15 firmanın konkordato için başvurduğu belirtiliyor. Kanun hükmünde kararnameyle (KHK) iflas erteleme talepleri 1 Ağustos 2016 tarihi itibariyla yasaklanmıştı. Konkordato, iflas ertelemeye göre uygulaması daha zor ve iflas riski daha yüksek bir yöntem olarak biliniyor. Hukuk terminolojisine ‘İflas anlaşması’ olarak da geçen konkordato, batık durumdaki bir şirketin borçlarını ödeyemeyecek duruma gelmesi ve bunu ilan etmesi sonrasında alacaklıları ile yaptığı bir anlaşma olarak tanımlanıyor. Borçlu bu anlaşma ile alacaklıların üçte ikisiyle anlaşarak borçlarının en az yarısını ödemeyi, kalanını ise belli bir plan takviminde ödeyeceğini taahhüt ediyor. Konkordato alacaklıların büyük bir kısmının rızası ile gerçekleşirken, İflas ertelemede ise Ticaret Mahkemesi’ne sunulacak iyileştirme projesi dikkate alınıyor.

Cumhuriyet