Cumhuriyet'ten Sibel Bahçetepe'nin bulaştırma katsayısı: R0, koronavirüs enfekte kişinin virüsü kaç kişiye bulaştırma riski olduğunu ifade ediyor. Konuyu değerlendiren uzmanlar normalleşme sürecine geçmek için erken olduğunu ve ikinci bir salgın dalgasının yaşanması durumunda bugüne kadar salgınla mücadele için yapılan çalışmalarında boşa gideceğini ifade etti.

Bursa Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı öğretim üyesi ve TTB Covid-19 İzleme Grubu üyesi Prof. Dr. Kayıhan Pala, “Temel üreme katsayısı bir hastanın ikincil olarak kaç kişiye ortalama hastalık bulaştırdığının bir göstergesidir. Salgının kontrol altına alınmasıyla ilgili kullanılabilecek R0 değeri 1’in mutlaka altında olmalıdır. 1.56 çok yüksek bir R0 değeri, bu koşullarda enfeksiyon zincirini kıramazsınız. R0 değeri 1.56 olunca bırak herhangi bir kurumun yeniden açılmasını, tekrar hızlıca önlemler alınmasını tartışmamız gerekir. AVM’leri 2 günde 2.5 milyon insanın ziyaret ettiği söylendi. Eğer doğruysa bir hafta on gün sonra bayağı ciddi bir hasta yığılmasıyla karşılaşacağız demektir.”

Halk sağlığı ve Epidemiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Onur Hamzaoğlu ise R0 değerinin 1.56 olarak açıklanmasına ilişkin “Henüz Türkiye, bakan ve bakanlık dışındaki bilim insanları olarak bunu hesaplayabilecek bir veriye sahip değil. Bilim insanları da uygulamaya koydukları araştırmalarla bilgiye ulaşabilecek durumda değiller. Onun için bu rakamın hesaplanmasıyla ilgili ‘gerçek değer nedir’ sorusuna bir yanıt vermemiz mümkün değil” dedi.

Bakanın konuşmalarında ifade ettiği R0 değerinin 16 ve 5 gibi değerlerden 1.56’ya düştüğünü ve bunu söylediğini anımsatan Hamzaoğlu, “Bu durum olumlu yönde bir gelişmenin ifadesi. Bu değerlendirme ancak bakanın söylediği ile sınırlı olarak yapılan bir değerlendirme. Ancak R0 1’in üzerinde olduğu sürece salgının devam ettiği anlamına geliyor” diye konuştu.

“AVM’ler açık insanların yürüyüş yapabileceği sahiller, parklar kapalı. Bu doğru mudur” sorusuna cevap veren Hamzaoğlu, “İktidarın pandemi konusunda son bir aydır açıklamaları, uygulamaları hem bilimsel gerçeklerle hem de kendileri ile çelişiyor” yanıtını verdi.

Sinir Bilim ve Genetik Uzmanı Doç. Dr. Çağhan Kızıl sosyal medya hesabından yaptığı yorumda ise, “R0 değerinin 1.56 olması 4 olmasından iyidir elbette. Ancak bu salgının hâlâ devam ettiğini anlatıyor. Hâlâ ligler, AVM’ler, okullar, kuaförler konuşuluyor. Eğer ikinci dalga gelirse yapılan tüm özverili çalışmalar ve çekilen sıkıntılar boşa gitmiş olacak” uyarısını yaptı.

Harvard Üniversitesi Tıp Fakültesi öğretim üyesi asistan Profesör Dr. Emrah Altındiş de Twitter üzerinden yaptığı açıklamada R0 değerinin şehirden şehire farklılık gösterdiğine dikkat çekerek “1.56 Türkiye’nin değeri ve bir ortalama. Muhtemelen İstanbul gibi çok enfekte şehirlerde R0 değeri 2’nin çok üzerinde” dedi.