[ M. Ertuğrul İncekul ] Emile Zola vatan haini miydi?

Aydın adaleti, haksızlık karşısında susmaması, cesareti, toplumun menfaatleri için kendi menfaatlerinin önünde konuşması, bunu hayata pratik yapması, ama herşeyden öte kendi meselesi değilse bile kendi meselesi gibi başkalarının problemlerine duyarlı olması ile ölçülür. Konjektöre göre görüşen konuşan bir insan aydın olamaz.

Kültür,bilim, felsefe ve bir çok alanda topluma söyleyeceği sözü olan, onlara yol açan insandır.

Toplu kitlesel silahları icat etmek değil, o silahların topluma verdiği zararları engellemek veya zararlarını azaltmaktır aydın sorumluluğu. Eldeki verileri bilgileri önce içselleştirip sonra da şifa tabletine dönüştürebilmek, sentezleyebilmek kabiliyetidir. Sırf muhalefet yapmak için değil ama gerçekleri ifade edebilmek cesurluğudur.

15 Mayıs 1984’te bazı aydınlar dilekçe yazmışlar, Aziz Nesin, “güzel ülkemiz açık cezaevine dönüştürüldü” demiştir. Dönemin aydınları demokrasinin gelmesi adına mücadele vermişlerdir. Ama bazıları imzalarını geri çekmişlerdir ve “Biz bunu toplu konut mektubu sandık” gibi komik gerekçeler söylemişlerdir.

Alman Savaşı sırasında, Fransa hükümeti ve ordusunun izlediği politikaları 1892 senesinde yazdığı "Çöküş" romanıyla eleştiren Zola, savaş sırasında suçsuz yere mahkum edilen bir Yahudi askeri savunarak halk arasında kahraman oldu. Tarihe "Dreyfus Olayı" diye geçen bu süreçten sonra, son romanını yazan Zola, romandaki hikayeyi Dreyfus Olayı'ndan esinlenerek oluşturdu, sonra da O’nu manşetten gazetede dönemin Cumhurbaşkanı’na açık mektuba dönüştüren Emile Zola gerçek bir aydındır. Rönesans’ın ve bir çok tıkanmışlıkların, toplumsal baskıların önünü açan bir entellektüeldir.

Yazmış olduğu makale ile ölümü göze almıştır ama gerçekleri söylemekten ve kendi davası olmadığı