[Dr. Ömer Özdemir] Aile işletmelerinin kurumsallaş(tırıl)ması

Aile İşletmeleri, bireysel girişimcilik ruhları güçlü ve genellikle piyasa ortamında yetişen, halk tabiri ile ‘alaylı’ diye adlandırılan kişilerce kurulan işletmelerdir.

Ailesinin geçimini ve finansal bağımsızlığını sağlamak, ailesinin ve kendisinin planlarını gerçekleştirmek, emeklilik döneminde rahat yaşama adına varlık biriktirmek, çocuklarına fırsat oluşturmak, aile mirasını ve adını ebedileştirmek, topluma katma değer sağlamak gibi hususlar Aile İşletmelerinin kurulması için girişimcileri motive eden hususların başında gelir.

Aile İşletmeleri, piyasada ve işin mutfağında yetişmiş olmanın verdiği avantajla ‘İşin inceliklerini bilen’, ‘Her işe kendisi yetişmeye çalışan’ kişiler tarafından kurulan işletmeler olduğundan az bir sermaye ve düşük bir maliyetle kurulurlar. Kuruluş dönemi adeta ‘Tencerede pişirilip kapağında yendiği’ dönemdir.

Ancak zamanla işin ölçeğinin büyümesi işletmede daha fazla sermaye ve iş gücü ihtiyacını doğurur. Kuruluş aşamasındaki birden fazla işin sorumluluğunu üstlenen birkaç kişi artık yetemez, siparişler yetiştirilemez, verilen sözler tutulamaz, zamanında yapılması gereken ödemeler gerçekleştirilemez, piyasa, çevresel gelişmeler/değişimler ve rakipler takip edilemez hale gelir. Artık her işi girişimcinin kendisinin veya genellikle aile üyelerinden oluşan az sayıdaki çalışanın yapması yerine işletmeye yeni çalışanlar alınarak onların eliyle yaptırma ihtiyaç ve mecburiyeti ortaya çıkar. 

Yönetme erkini başkalarıyla paylaşma, yeni koşullarla yol yürüme ve iş yapma zamanı gelmiştir artık.

Ne var ki bazı kurucular zamanla büyüyen işletmelerinde, küçük ölçekli işletmelerinde elde ettikleri başarılı çalışmalarını şartların değişmesine rağmen hala aynı strateji ve taktiklerle yakalama yanılgısı içinde kalabilmekte, ortay